De meeste gekoppelde Amerikanen veronderstellen - in feite vragen - monogamie. Voor velen betekent elke schending van seksuele exclusiviteit een ramp. "Hij heeft vals gespeeld. Het is voorbij." Zelfs als ontrouw geen relatiebreuk veroorzaakt, veroorzaakt het vaak ernstige relatieschade. Therapeuten zien een gestage stroom paren die de stukken proberen op te rapen. Gekoppelde mensen hebben het volste recht om aan te dringen op monogamie, maar het is duidelijk dat veel mensen het onmogelijk vinden om zich voor het leven te beperken tot slechts één minnaar.
Zijn mensen van nature monogaam?
Velen houden vol dat monogamie 'natuurlijk' is. Eigenlijk paren slechts ongeveer 9 procent van de zoogdiersoorten voor het leven, en bij mensen vernietigt de prevalentie van ontrouw de beweringen dat seksuele exclusiviteit aangeboren is:
Voorstanders van strikte monogamie beweren vaak dat niet-monogamie gewoon niet werkt. Voor de meesten is dat misschien waar, maar ik ken verschillende gelukkige, langdurige stellen die al tientallen jaren af en toe non-monogamie beoefenen:
Als monogamie natuurlijk is, waarom draaien zoveel romans, toneelstukken, films, liedjes en tv-shows dan om de schending ervan? Enkele opmerkingen:
Monogamiecriticus Dan Savage wijst erop dat tot de twintigste eeuw de meeste culturen ervan uitgingen dat mannen van nature niet-monogaam waren. Monogamie was alleen voor vrouwen, afgedwongen door mannen om de seksualiteit van vrouwen te beheersen en het vaderschap te garanderen. In veel culturen is dat nog steeds het geval.
Savage wijst erop dat wij mensen beslist onvolmaakt zijn, maar als het gaat om seksuele exclusiviteit, eisen velen perfectie. "Is het niet tijd om monogamie te heroverwegen?" hij vraagt. “Het is als nuchterheid. Je kunt jaren nuchter zijn, dan van de wagen vallen en weer nuchter worden. Als stellen 30 jaar getrouwd zijn en elk maar een paar keer uitstappen, zijn ze niet verwerpelijk. Ze zijn eigenlijk erg goed bij monogamie.” Savage bedacht de term 'monogamish' om ogenschijnlijk monogame koppels te beschrijven die af en toe een misstap accepteren.
Hoe vaak komt ontrouw voor?
Ontrouw is moeilijk te onderzoeken. Weinigen geven het graag toe. Ik herinner me een onderzoek waaruit bleek dat slechts een klein percentage getrouwde mensen ooit was afgedwaald. De onderzoekers interviewden proefpersonen in het bijzijn van hun echtgenoten. Duh!
Toelatingen van niet-monogamie zijn afhankelijk van hoe onderzoekers de vraag stellen. Wetenschappers van de Universiteit van Colorado hebben het afgelopen jaar 4.800 getrouwde vrouwen ondervraagd over ontrouw door middel van zowel persoonlijke interviews als een anonieme vragenlijst. In de interviews gaf slechts 1 procent dat toe, in de anonieme vragenlijst 6 procent.
Ondertussen vertroebelt controverse de definitie van 'ontrouw'. De meesten zeggen dat het seks is met iemand anders dan je partner. Maar hoe zit het met echtgenoten die uit elkaar zijn maar niet gescheiden? Of koppels gescheiden door langdurige militaire inzet? Of betrokken bij don't-ask-don't- tell-huwelijken? Wordt ontrouw gedefinieerd als elke vorm van seks buiten het huwelijk? Of gewoon geheime seks? Of alleen seks met emotionele betrokkenheid? Hoe zit het met seks met sekswerkers? Of ogenschijnlijk heteroseksuele mensen die homoseksuele, lesbische affaires hebben? En vereist vreemdgaan geslachtsgemeenschap? Wat als je gewoon flirt? Of kussen?
Een enorme onderzoeksliteratuur heeft ontrouw onderzocht. Enkele hoogtepunten:
Onderzoekers van Rutgers en SUNY Stony Brook beoordeelden 148 onderzoeken van over de hele wereld en concludeerden:"Ondanks bijna universele afkeuring, is ontrouw een wereldwijd fenomeen dat zich met opmerkelijke regelmaat voordoet."
Ontrouw komt zo vaak voor dat sommige onderzoekers suggereren dat het genetisch kan zijn en een evolutionair overlevingsvoordeel biedt. De evolutionaire missie van het leven is om zich voort te planten. De beste manier voor mannen om dit te doen, is door met zoveel mogelijk vrouwen te paren. In de loop van de eeuwen, toen vroege primaten tot mensen evolueerden, hadden mannetjes die met de meeste vrouwtjes paren, meer kans om nakomelingen te verwekken die misschien genen droegen die hen ertoe aanzetten om te flirten.
Is er een evolutionaire reden voor niet-monogamie?
Ondertussen is de beste manier voor vrouwen om hun genen de toekomst in te sturen, door kinderen tot seksuele rijpheid op te voeden. Dat is een uitdagende taak die gemakkelijker is gemaakt met de hulp van een trouwe man. Maar onderzoekers speculeren dat vrouwen en hun nakomelingen een overlevingsvoordeel behalen door 'back-up'-mannen te hebben die voor middelen kunnen zorgen als hun primaire partner sterft of vertrekt. Vrouwen kunnen ontrouw ook gebruiken om te 'ruilen' met partners met meer middelen. Ontrouwe vrouwen hebben misschien meer kinderen gekregen en gaven genen door die hun kroost in de richting van voortdurende ontrouw brachten.
De onderzoekers van Rutgers-Stony Brook concludeerden:"Tijdens de prehistorie heeft ontrouw zowel mannen als vrouwen geloond, waardoor de genetische basis en de huidige smaak voor ontrouw in stand worden gehouden."
Gij zult geen overspel plegen. Maar de evolutie heeft ons misschien klaargestoomd om af te dwalen. Beschaving is pas 10.000 jaar oud, evolutionair gezien nieuw. Meer dan we zouden willen toegeven, zijn we misschien nog steeds beesten die worden gedreven door dierlijke instincten.
Ondanks tonnen onderzoek blijft de ware prevalentie van ontrouw een mysterie. We weten alleen dat het zo vaak voorkomt dat we altijd bedroefd zijn, maar niet altijd verrast.
Facebook-afbeelding:Olena Yakobchuk/Shutterstock